Waarom België zoveel Fransen aantrekt

Waarom België zoveel Fransen aantrekt

Niet alle Fransen die in België wonen zijn fiscale vluchtelingen. En ze zijn niet allemaal samen de grens over gekomen, ook al was er tussen en 2005 en 2010 sprake van een vloedgolf. Sinds 2015 is de golf echter opgedroogd en dook een ander type Fransen op: jonger en minder rijk. Zij hebben andere redenen om naar België te komen. Maar ze vinden er wel dezelfde voordelen.

België is niet echt een belastingparadijs. Niet voor de Zwitsers, noch voor de Luxemburgers en ook niet voor de Scandinaviërs. We waren het wel even voor de Nederlanders. En zouden het nog kunnen worden voor sommige welvarende Engelsen en Italianen.

Ook voor de Fransen moeten we wel erg fiscaal aantrekkelijk zijn, gezien het grote aantal zuiderburen in ons land. Maar als we de situatie van naderbij bekijken, dan lijken zij niet zozeer een belastingparadijs te zoeken in ons land, maar wel hun eigen belastinghel te ontvluchten. En als je dan toch op de vlucht bent, is het wel zo handig als dat niet al te ver hoeft (1u25 met de TGV van Parijs naar Brussel, 20 minuten van Rijsel naar Doornik) en men er dezelfde taal spreekt. Bovendien is het vaak zo dat eens de Fransen van ons land geproefd hebben – zoals zoveel anderen die in België zijn aanbeland om professionele redenen – ze ontdekt hebben dat het hier zo slecht niet is …

Ze wijzen daarbij met name op twee troeven. Vastgoedliefhebbers zelfs op drie.

Eerste troef: onbelaste meerwaarde

Het is ongetwijfeld het vaakst vernoemde voordeel bij de Fransen: België belast de meerwaarde op vastgoed niet en met name op aandelen van ondernemingen, terwijl Frankrijk hier 30% op heft. Maar het is niet langer mogelijk om zich zoals vroeger in België te installeren op maandag en het bedrijf op vrijdag belastingvrij te verkopen. Vandaag vergt dit fiscale voordeel het nodige geduld. Om deze verplaatsingen om voornamelijk fiscale redenen af te remmen, heeft Frankrijk in 2011 een fiscale barrière opgeworpen: de exit tax.

Deze ‘uitgangsbelasting’ werd maar liefst drie keer herzien. De laatste versie dateert van 1 januari 2019. Om definitief te ontsnappen aan een belasting op de eventuele meerwaarde, moet men – uitzonderingen nagelaten – volgens deze laatste versie twee jaar wachten bij deelnames met een maximale waarde 2.570.000 euro en vijf jaar als ze hoger liggen.

Als de belastingbetaler, om welke reden dan ook, geen tijd heeft om te wachten en zijn bedrijf verkoopt, dan moet hij de Franse belasting van 30% alsnog betalen. Maar als anderzijds het bedrijf in waarde is toegenomen tijdens deze wachtperiode, dan stemt Frankrijk ermee in om zich te beperken tot het belasten van de meerwaarde die is gerealiseerd voordat zijn voormalige belastingplichtige naar België is verhuisd.

Tweede troef: de geringe belasting van niet-vastgoedgerelateerde schenkingen

Ongeacht de familiale relatie tussen de schenker (degene die schenkt) en de begunstigde (degene die de schenking ontvangt), en ongeacht of het gaat om een klassieke manuele schenking of een overschrijving van rekening naar rekening, worden schenkingen van niet-vastgoedgerelateerde waarden (contant geld, effecten, schilderijen, auto’s, enz.) in België zeer weinig of helemaal niet belast. Het percentage is 0% op voorwaarde dat de schenker – met bewijsstukken – ten minste drie jaar overleeft. Bij overlijden binnen de termijn van drie jaar is het geschonken vermogen onderworpen aan successierechten. Als de begiftigde niet het risico wil nemen om anders hogere successierechten te moeten betalen, kan hij of zij de schenking registreren en de schenkingsrechten betalen. Dit varieert, afhankelijk van het Gewest en de familieband, tussen 3 en 3,3% in directe lijn met een maximum van 7% zonder enige familieband. Dit is belachelijk laag in vergelijking met de Franse schenkingsrechten. Die bedragen in directe lijn 20% op een bedrag van minder dan 552.325 euro, en lopen op tot een marginaal belastingtarief van 45% voor alles boven 1.805.677 euro.

Noteer dat in het kader van een vastgoedschenking België meer gangbare tarieven hanteert die ongeveer op hetzelfde niveau liggen als de successierechten, behalve in Vlaanderen. Daardoor is België op dit vlak niet veel competitiever is dan Frankrijk, en zelfs minder. Ons land heft immers schenkingsrechten op de totale waarde van het goed, terwijl Frankrijk zich beperkt op het belasten van de naakte eigendom, aangezien het merendeel van de schenkingen er verloopt via een vruchtgebruikreserve. Als de schenker bijvoorbeeld 65 jaar oud is, dan wordt de naakte eigendom in Frankrijk fiscaal slechts voor 60% belast van de waarde van het goed in volle eigendom, in tegenstelling tot België dat 100% van de waarde zal belasten.

Derde troef: een aantrekkelijke vastgoedmarkt

De golf van Fransen dat zich in België heeft gevestigd vanaf het einde van de jaren ’90 tot 2015, weliswaar met een variërende intensiteit, had weinig belangstelling voor vastgoed. Als ware schoolvoorbeelden van fiscale vluchtelingen hebben ze enkel in de Belgische baksteen geïnvesteerd (aangezien de Belg de term ‘baksteen’ gebruikt voor vastgoed terwijl de Fransman het over ‘steen’ heeft) voor hun hoofdverblijven. Ook van een portefeuille (tweede verblijven, verhuurvastgoed …) in Frankrijk of elders (Marokko, Italië …) is geen sprake.

Diegenen die daarentegen sinds 2015 zijn gevolgd, voornamelijk kinderen van fiscale vluchtelingen die in het land zijn gebleven en jonge ondernemers die zich er hebben gevestigd (start-ups, jonge technologische bedrijven, restaurantketens …), hebben veel meer interesse in de Belgische vastgoedmarkt. De rentevoeten zijn laag en de baksteen lijkt hen niet duur. De Brusselse tarieven liggen vier tot vijf keer lager dan in Parijs, en zijn vergelijkbaar met bepaalde grote provinciesteden, waardoor de startinvestering beperkt blijft. En dat terwijl Brussel als hoofdstad van Europa een groter aantal huurders telt met een comfortabele koopkracht.

Wat ook doorweegt, is dat de vastgoedmeerwaardes net als de huurinkomsten aanzienlijk minder worden belast. In België wordt de belasting op meerwaarde (16,5%) na vijf jaar behoud opgeheven, terwijl het goed in Frankrijk met uitzondering van bepaalde buitengewone gevallen 30 jaar moet bewaard worden en de belasting 19% bedraagt (verhoogd met sociale lasten die de totale belasting tot 36,20% kan opdrijven). De huurinkomsten worden in Frankrijk dan weer op de eenzelfde manier belast als arbeidsinkomsten, terwijl in België een even theoretische als fictieve inkomst (het kadastraal inkomen of KI) wordt belast en niet de reële inkomsten, althans wat de woonverblijven betreft. Maar dit kadastraal inkomen werd in 1975 berekend en wordt geïndexeerd, maar heeft niets te maken met de reële inkomsten en stemmen overeen met minder dan twee of zelfs minder dan een maand huur.

Vastgoedprofessionals zijn er tot slot van overtuigd dat de Belgische baksteen de Franse steen overtreft inzake hun respectieve toekomstige potentieel. In België zijn de woningen over het algemeen groter (en dus opdeelbaar) en minder geoptimaliseerd (met lege ruimtes op zolders, op de verdiepingen van winkels…) dan in Frankrijk. In België ligt het aandeel van de inkomsten uit huisvesting ook rond de 30%, terwijl het in Frankrijk dichter tegen de 50% aanleunt, of zelfs meer als men de belastingen op onroerend goed en de verschillende grondbelastingen meerekent, wat de Belgen beter wapent tegen een mogelijke waardestijging. Dat geldt ook voor de klassieke looptijd van hypothecaire leningen, die in België 20 jaar bedraagt, maar in Frankrijk eerder 30 jaar. Met andere woorden, als de waarden stijgen, is de manoeuvreerruimte in België veel soepeler, groter en gevarieerder dan in Frankrijk.

Artikel opgesteld met de hulp van Bertrand Marot, verantwoordelijke internationale klanten bij Degroof-Petercam et van Fednot, de Koninklijke Vereniging van het Belgische notariaat.

DUIDING

Wat verstaat men onder ‘fiscale inwoner’?

De notie van fiscale inwoner verdient duiding. Men kan immers van slechts één land fiscale inwoner zijn. Maar elke Staat bepaalt zijn eigen regels.

Om een Franse fiscale inwoner te zijn, moet men aan de volgende vier criteria beantwoorden:

• er de gezinswoonst hebben
• er meer dan zes maanden verblijven in de loop van het jaar
• er zijn voornaamste professionele activiteit uitvoeren
• er het centrum van zijn belangrijkste economische belangen hebben (investeringen, hoofdzetel van de professionele activiteiten, locatie van het grootste deel van zijn inkomsten…)

De in 1964 tussen Frankrijk en België gesloten overeenkomst ter voorkoming van dubbele belastingheffing op het gebied van de inkomstenbelasting geeft voorrang aan de Staat waar de belastingplichtige een vaste woonplaats heeft (als eigenaar of huurder) en waar hij of zij zijn of haar gewone verblijfplaats heeft. Daarom raden belastingspecialisten Fransen die hun woonplaats in België niet betwist willen zien, aan om afscheid te nemen van hun hoofdverblijfplaats in Frankrijk.

Wat vastgoed betreft, liggen de kaarten anders vermits de fiscale verplichtingen (taksen, belastingen op het inkomen) niet afhangen van de woonplaats van de eigenaar maar wel van de locatie van het onroerend goed.

PHRASES EN EXERGUE

Om deze verplaatsingen om voornamelijk fiscale redenen af te remmen, heeft Frankrijk in 2011 een fiscale barrière opgeworpen: de exit tax.

Ongeacht de familiale relatie tussen de schenker en de begunstigde, worden schenkingen van niet-vastgoedgerelateerde waarden in België zeer weinig tot zelfs helemaal niet belast.

De Brusselse tarieven liggen vier tot vijf keer lager dan in Parijs, en zijn vergelijkbaar met bepaalde grote provinciesteden.